Eurosceptici als Nigel Farage en Boris Johnson moesten het veld al ruimen, David Davis stapte op, Michael Gove ging na een mislukte gooi om het leiderschap van de Conservatieve Partij terug zijn hok in, maar één ultra-Brexiteer voert vanaf zijn zetel in het Britse Lagerhuis nog altijd de loopgravenoorlog met de EU én zijn eigen partij: Jacob Rees-Mogg.
Door: Maaike Schoon | Fotografie: HH/Stephan Rousseau
Altijd in ruim bemeten krijtstreeppak, double-breasted natuurlijk, met een bijna vooroorlogs bekakt accent. Member of Parliament Jacob Rees-Mogg is vader van zes kinderen, verschoonde nimmer een luier en is niet alleen oerconservatief, maar ook diep-religieus en anti-abortus. Hij woont in een Downton Abbeyesk-landhuis in Somerset, is eigenaar van zijn eigen investeringsmaatschappij en zo posh dat het pijn doet. Voor een letterlijke backbencher (zonder officiële invloed binnen zijn partij) heeft hij sinds het Brexit-referendum opmerkelijk veel macht, en hij is misschien wel de laatste Brexiteer die het Theresa May écht moeilijk kan maken.
Hij is óók een karikatuur van zichzelf, zo oordeelden de Britse media, maar dan wel een karikatuur die op uitgekiende wijze de anti-politicus weet uit te hangen. Een buitenstaander, iemand die de stem van het gewone volk vertolkt. Niet slecht voor een man die Eton bezocht en wiens carrière in de financiële sector begon bij de Rothschild Bank. Het geeft hem niettemin ongekende populariteit onder de oudere én hele jonge Tory-stemmers.
Rees-Mogg is namelijk leider van de European Research Group, een gremium binnen de Conservatieve Partij waar eurosceptische MP’s samenklonteren; hij krijgt steun van ongeveer 60 tot 80 Members of Parliament. De euroscepsis komt bij hem trouwens niet uit de lucht vallen. Zijn vader William, oud-hoofdredacteur van The Times, ging in 1993 een juridisch gevecht aan met toenmalig premier John Mayor. Inzet: het tegenhouden van het Verdrag van Maastricht (de oude Rees-Mogg verloor, dat wel). Vanuit die familietraditie is het Rees-Mogg junior die met de felste aanvallen komt jegens premier Theresa May, een handje geholpen door oud-minister Boris Johnson. Overkoepelende boodschap: de premier faalt, de Europese Unie is een ‘hypocriete’ organisatie, hiérrr met die soevereiniteit, zeggenschap over de Britse buitengrenzen en de eigen interne markt. Liever een harde Brexit dan een, nou ja, welke andere soort Brexit dan ook.
Dat daarvoor soms wat praktische realiteiten aan de kant moeten worden geschoven, so be it. “Het is niet alsof mensen die grens elke dag gebruiken”, zo stelde hij over de Ierse grens – het hoofdpijndossier van de Brexit. Die elke dag door dertigduizend forenzen wordt gepasseerd. Of: “Ik hoeft de Ierse grens niet gezien te hebben om de Brexit te begrijpen.” Woedende Ieren – van de vice-premier tot de minister van Buitenlandse Zaken aan toe – fulmineerden tegen de Brexiteer. “Nee,” zo beet een Iers acteur hem toe vanaf de webpagina’s van de FT, hem herinnerend aan de bloedige Ierse Troubles, “je hoeft de Ierse grens niet gezien te hebben. Je moet er hebben gewóónd.”
Het schaadt zijn populariteit onder z’n achterban niet. Steevast staat Rees-Mogg bovenaan in de peilingen als er wordt gevraagd wie Theresa May moet opvolgen – die hij trouwens niet wíl opvolgen, zou houdt hij vol. Steevast halen zijn plannen de voorpagina’s, of ze nou onderbouwd zijn of niet (“Brexit levert het VK 1,1 biljoen pond op!”). Hij is dan ook de belichaming van een groot deel van de Conservatieve Partij. Die bestaat voor 71 procent uit mannen, waarvan het overgrote deel bovendien vindt dat ‘de jeugd van tegenwoordig geen respect meer heeft voor traditionele waarden.’ Rees-Mogg ís de vleesgeworden traditie, in een Brexit-strijd die misschien wel draait om het verlangen naar vroeger. En dus is zijn beweging, zo concludeerde The Guardian onlangs, misschien ‘niet serieus, maar wel gevaarlijk’.
Jacob Rees-Mogg
Leeftijd 49
Wil Groot-Brittannië koste wat kost uit de Europese Unie. En dan geen BRINO (‘Brexit In Name Only’), geen compromis, geen halfbakken deals. Dan liever no deal.
Doet dat als de bekendste backbencher van de Tory-partij en columnist voor The Telegraph
